Cây “Thông” Noel – Chuyện chưa kể

Cây “Thông” Noel – Một sản phẩm thời vụ nhưng với NOTH là cả câu chuyện dài…

Có lẽ chưa bao giờ vườn NOTH có cơ hội kể cho các bạn về sự hình thành dự án 𝐓𝐡𝐞 𝐑𝐞𝐚𝐥 𝐂𝐡𝐫𝐢𝐬𝐭𝐦𝐚𝐬 𝐓𝐫𝐞𝐞 được thực hiện năm 2020. Ý tưởng là toàn bộ đồ trang trí sẽ được lấy cảm hứng từ căn bếp. Nếu không sử dụng lại cho nồi cà ri, bạn cũng có thể tự tin ném chúng ra vườn làm phân bón. Và quan trọng nhất, cây “Thông” Noel không đơn thuần là một vật phẩm trang trí, một chiếc cây “thực thụ” sẽ tiếp tục xanh tươi trong ngôi nhà của bạn, được bạn chăm sóc trong suốt 1 năm cho tới khi nó được sử dụng lại vào Giáng sinh năm sau. Đó là lần đầu tiên chúng mình thử làm một sản phẩm Noel mang đúng tinh thần của NOTH. Không chỉ bán cây, chúng mình bán luôn cả thông điệp về thiên nhiên và sự bền vững ở trong đó.

• 

Áp lực “Phải xanh”

Nhưng chúng mình chưa thể nói rằng sản phẩm, hay thương hiệu NOTH, là một thương hiệu xanh. Những gì chúng mình làm đều có cái giá của nó, và những va chạm trong dự án cây “Thông” Noel – 𝐓𝐡𝐞 𝐑𝐞𝐚𝐥 𝐂𝐡𝐫𝐢𝐬𝐭𝐦𝐚𝐬 𝐓𝐫𝐞𝐞 đã giúp NOTH nhìn sâu, nhìn kĩ về cái giá phải trả ấy. Chúng mình nhận ra yếu tố “xanh”, “không nhựa” như một điểm bán hàng (selling points), thực chất chỉ để câu giờ cho hiện thực môi trường ngày càng nan giải hiện nay.

Chưa bao giờ áp lực “phải xanh” lại lớn như ở thời điểm hiện tại. Hàng loạt thương hiệu thay hình đổi dạng, việc sử dụng bao bì giấy kraft dường như trở thành một chuẩn mực nếu thương hiệu đó muốn bán hàng cho phần đông thị trường đang dần “thức tỉnh”. Những chiếc núi nâu tràn ngập mọi nơi, một “đóng góp” nhỏ bé nhưng lại đốn hạ biết bao cây xanh, tốn bao nhiêu nước và năng lượng để sản xuất và vận chuyển. Trên thực tế những đơn vị thật sự quan tâm tới môi trường thường sử dụng hình ảnh đơn giản hơn, sử dụng vật liệu tự nhiên có sẵn, tái sử dụng đồ đóng gói bằng nhựa hoặc bỏ qua khâu đóng gói nếu có thể. Nếu ai theo dõi group FB “CỘNG ĐỒNG ẨM THỰC – TIÊU DÙNG XANH” thấy những trăn trở về việc đóng gói của các anh, các chị làm sản phẩm/dịch vụ, sẽ rất hiểu ý của mình. Chỉ với một ví dụ như vậy, liệu bạn có tưởng tượng được để lắp ghép ngần ấy thứ đồ trang trí thành một sản phẩm hoàn chỉnh, chúng mình đã tham gia vào bao nhiêu chuỗi cung ứng/sản xuất, bao nhiêu rác thải đã sản sinh trong suốt quá trình đó…

“Xanh” thật sự không chỉ nằm ở việc thay đổi bao bì, nếu không nó chỉ là một màn trình diễn bởi công chúng có nhu cầu được an ủi lương tâm. Tệ hơn, nó sẽ trở thành “tẩy xanh” (greenwash) – khi mà một thương hiệu tự mô tả mình là thân thiện với môi trường chỉ để nhằm mục đích marketing. Trên thực tế, sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ cung cấp có rất ít hoặc không hề có ích lợi cho môi trường. Thậm chí họ có thể làm hại cho môi trường vì hành động của mình. Và buồn nhất, đối tượng của “tẩy xanh” lại chính là những người yêu môi trường.

Đối tượng của “tẩy xanh” lại chính là những người yêu môi trường.

Cây “Thông” Noel phiên bản “mỗi năm sửa một chút”

Năm nay khởi động lại dự án 𝐋𝐞𝐬𝐬-𝐩𝐥𝐚𝐬𝐭𝐢𝐜 𝐂𝐡𝐫𝐢𝐬𝐭𝐦𝐚𝐬 𝐓𝐫𝐞𝐞 với nhiều thay đổi mới, NOTH thật sự mong muốn thông điệp của mình rõ ràng và cứng rắn hơn. Vẫn là chiếc cây “thật” (cây Sơn tùng – Juniperus scopulorum), vẫn là những đồ trang trí được chuẩn bị thủ công từ nguyên liệu “nhà bếp”… nhưng điều quan trọng nhất mà chúng mình muốn gửi gắm là chiếc cây ấy sẽ đi cùng bạn một hành trình bền vững. Với phiên bản năm 2021, vườn NOTH đã thay chậu nhựa bọc vải bố bằng chậu Terracotta. Như vậy bạn tha hồ tưới tắm, chăm sóc luôn cây bằng chậu đất nung (Terracotta) như một cây cảnh bình thường. Quả Hồng gai tươi của năm ngoái nay được thay bằng các hạt gỗ, để cây vẫn có màu đỏ cho một tổng thể hài hòa nhưng giữ được thật lâu. Ngoài ra, chúng mình còn thay đèn đom đóm lắp pin bằng đèn đom đóm chân cắm USB, tuy có hơi bất tiện hơn xíu ở khoản di chuyển, nhưng giải quyết được vấn đề xử lý pin, mà nếu mọi người không để ý làm theo hướng dẫn của vườn, rất có thể sẽ ném vào thùng rác thay vì đem thu gom…

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Để kể hết ra thì còn rất nhiều thứ thay đổi nhỏ nhỏ, nhưng thú thực, có nhiều thứ chúng mình vẫn còn chưa hài lòng, vẫn muốn nâng cấp thêm vào năm sau để phiên bản cây “Thông” Noel không chỉ Less plastic mà trở thành Plastic-free. Mấy anh em trong team tốn rất nhiều thời gian – tiền bạc – tâm ý để phát triển một sản phẩm, nhưng lại không có khả năng bán nhiều vì mô hình nhỏ. Thêm nữa, vườn còn luôn nghĩ về hành trình của cây không chỉ dừng lại sau khi “tiền trao cháo múc”, mà còn khi cây về tới nhà bạn, đảm bảo bạn có thể tự chăm sóc cây thật đơn giản, mua một lần chơi được mãi mãi. Ai nói chúng mình sai lầm tệ hại hoặc “thân lừa ưa nặng” thì quả là họ nói cũng đúng phần nào. Đứng trước tính thời vụ chớp nhoáng của một sản phẩm mỗi năm chỉ có một lần, trước cái tôi “phải xanh”, trước cả sự vụng về vì thiếu hiểu biết… nhiều lúc chúng mình tự mâu thuẫn trong mỗi quyết định.

Nhưng thật sự may là việc ra quyết định ngày càng trở nên dễ dàng hơn. Chỉ trong một năm, chúng mình đã thấy mọi người quan tâm nhiều hơn tới cách trang trí giảm nhựa, nhiều đơn vị bán cây khác cũng thay đổi dần những bóng nhựa thành những đồ như chanh, quế,… Những cây “Thông” Noel này không chỉ đẹp mắt, mà còn rất thơm tho mùi gia vị! Chính những khách hàng dường như cũng bắt đầu có nhu cầu tìm những sản phẩm được trang trí kiểu “organic” hơn.

• 

• 

Dù là một đơn vị hoạt động về cây xanh và đề cao tinh thần thiên nhiên, phải thú thực rằng NOTH vẫn chưa thực sự “xanh” qua ngần ấy năm hoạt động. Chúng mình chỉ đang dần nhận ra những tác động của mình tới môi trường và học cách để hành động, từng chút một. Thay vì “xanh”, NOTH mong muốn “bền vững”. Ý thức được rằng không phải ta hướng tới một nơi lý tưởng nhất, nơi chỉ có thiên nhiên, núi rừng với những đồ hữu cơ thơm tho, mà là một hành trình của hiện thực, phải cân bằng giữa bảo vệ – tăng trưởng, xem xét tới niềm vui và hành trình sản phẩm đi tới tay người sử dụng. Điều cốt tủy vẫn là sự chân thành và thừa nhận những khiếm khuyết của mình.

___
©2020 NOTH Garden – CC BY-NC-ND 4.0
Bạn được phép sao chép và phân phối nội dung này với điều kiện tuân thủ theo các Điều khoản về Ghi công-Phi Thương mại-Không phái sinh. Nội dung vi phạm có thể bị gỡ bỏ thông qua Đạo luật bản quyền thiên niên kỷ kỹ thuật số (DMCA) mà không cần báo trước. Xem chi tiết tại trang Điều khoản Sử dụng của chúng tôi.